Kategoria: Świat emocji
ROZSTRZYGANIE KONFLIKTÓW
W takich sytuacjach człowiek nie może rozstrzygać przeżywanych konfliktów odwołując się jedynie do znanych sobie reguł moralnych. W tym punkcie krytyka kodeksów, zwłaszcza zaś tzw. postawy kodeksowej — czyli liczenia na doskonałość rozwiązań kodeksowych i uchylania się od własnego wyboru,
ZNAJOMOŚĆ REGUŁ
W grę nie wchodzi tu bowiem znajomość lub nieznajomość określonych reguł, lecz; niepewność, której z tych reguł dać pierwszeństwo. Niezbędny jest tu własny namysł i ocena, własny wybór decyzja na własną odpowiedzialność. Niezbędna tu jest zatem wysoka wrażliwość moralna i odwaga
USTALENIE ROZWIĄZANIA
Nie można więc powiedzieć, jak należy się w danej sytuacji zachować, co najwyżej można mówić — i to nie zawsze — jak należało się zachować, a więc w stosunku do przeszłości, gdy znane są już wszelkie konsekwencje określonych rozwiązań. Wybór
NAKAZUJĄCA DYREKTYWA
Jedną z nich jest dyrektywa nakazująca liczyć się z możliwością konfliktów — dyrektywa wrażliwości moralnej, gotowości podejmowania własnych decyzji, własnej oceny sytuacji i poczucia moralnej odpowiedzialności. Drugą jest dyrektywa nadrzędnego celu postępowania — nakazuje ona wybrać w określonej sytuacji tę wartość,
W KAŻDEJ Z DYREKTYW
W każdej z tych trzech dyrektyw chodzi więc przede wszystkim o to, by w sytuacjach konfliktowych nie działać mechanicznie, po linii najmniejszego oporu, lecz dokonywać trudnych wyborów czując i myśląc, ważąc poszukując rozwiązania najtrafniejszego, w znaczeniu, w jak rn w ogóle
ODPOWIEDZIALNOŚĆ MORALNA
Egzystencjalizm, odsłaniając wielość i różnorodność sytuacji moralnie konfliktowych, stworzył podstawy dla krytyki absolutyzmu moralnego. Ale egzystencjalizm — ze względu na swe subiektywno-idealistyczne założenia — zabsolutyzował owe sytuacje konfliktowe, przedstawił jednostronnie rzeczywistość jako składającą się jedynie z takich sytuacji. Toteż i wy
WYOBRAŻENIA WARTOŚCI
Z punktu widzenia marksizmu konflikty moralne są realną rzeczywistością człowieka. Wybór w sytuacjach takich konfliktów należy do jednostki. Nie może s;ię ona oglądać na rozwiązania podjęte „za nią” i „dla niej”; uchylanie się od własnej decyzji w złożonej sytuacji znamionuje
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRZED SAMYM SOBĄ
Wybiera, lecz jego decyzje nie są dowolne. Nie są dowolne w tym sensie, że są przecież uwarunkowane wpojonym mu przez wychowanie systemem wartości, znajomością społecznych reakcji na określoną decyzję itp.Po drugie — wybór w sytuacjach konfliktowych dokonuje się nie na
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRZED SPOŁECZNOŚCIĄ
Liczy się ona wszakże jedynie wówczas, gdy jednostka poczuwa się do odpowiedzialności przed społecznością.Po trzecie wreszcie, sytuacje konfliktowe — często charakteryzujące się drastycznością — nie wyczerpują jednak moralnej rzeczywistości człowieka. Składają się na nią i sytuacje proste i powtarzalne, w
ZESTAW REGUŁ
Chodzi również o to, że znaczenie kodeksu jest ograniczone, że jest on w wielu sytuacjach zawodny, że jego zasady ulegają zmianie. Znajomość kodeksowych reguł moralnych nie eliminuje jednakże na gruncie racjonalnej ich interpretacji wrażliwości moralnej i wagi indywidualnych decyzji w
ROZUMIENIE KODEKSU
Tak rozumiany kodeks nie wyklucza też odpowiedzialności moralnej za swe postępowanie. Odpowiedzialność moralna jest praktycznie unicestwiana w dwóch wypadkach. Po pierwsze — w wypadku dogmatycznej postawy kodeksowej; kurczowe trzymanie się autorytatywnie ustalonych reguł ma wszak zwalniać z tej odpowiedzialności, którą ponosić
KAŻDA DECYZJA
Każda decyzja jest jednakowo dobra, jest bowiem jego decyzją. Tymczasem odpowiedzialność moralna człowieka — ocena społeczna jego postępowania — ma racjonalny sens jedynie na gruncie uznania jedności sytuacji złożonych d prostych, uznania jedności społecznych uwarunkowań postępowania jednostki i jego (samodzielności
Loading ...
